LANDEN TOERISTISCH:






WATERMOLEN EN BEZOEKERSCENTRUM RUFFERDINGE


De graanwatermolen Rufferdinge dankt zijn naam aan de Frankische edelman en grondbezitter Rupert. Rufferdinge werd al beschreven in de 13de eeuw. In 1416 werd hij Brabants bezit. Tot hij in de 16de eeuw vernield werd in de godsdienstoorlogen, kende de molen verschillende eigenaars. In 1635 werd de molen gerestaureerd door de huurder Gilles Everaerts. Nadien veranderde hij nog een aantal keren van eigenaar, tot hij op 7 mei 1877 gekocht werd door de Nederlander Charles van de Weyer (°1838-+1911). 

De watermolen heeft gedraaid tot in 1966. In 1973 werd hij door juffrouw Marie Thérèse van de Weyer verkocht aan de toenmalige provincie Brabant. Het molengebouw werd gerestaureerd en ingehuldigd op 6 september 1985 als Provinciaal Trefcentrum Rufferdinge. Op 5 augustus 2003 werd de stad Landen de nieuwe eigenaar van het molencomplex.

steenzolder

De molen is een watermolen van het bovenslagtype wat in Vlaams-Brabant eerder zeldzaam is. Het stuw- of spaarbekken wordt nu, in tegenstelling met vroeger, kunstmatig met water bevoorraad. Het water wordt nu vanuit de 3 meter lager liggende Molenbeek opgepompt naar het spaarbekken. Het ijzeren molenrad heeft een diameter van 4m en is 1,62m breed. Het waterrad telt 42 plaatijzeren schoepen bakjes. Op de metalen wateras staat een conisch kamwiel met 114 kammen dat het hele mechanisme op gang brengt.

Luizolder

Het interieur van de molen bestaat uit een gelijkvloers en twee verdiepingen. Van onder naar boven zijn dit de maalvloer, de steenzolder en de luizolder. Naast de steenzolder (nu tentoonstellingsruimte), bevindt zich een hijsinstallatie met gaffelwiel voor het ophalen der zakken vanaf de straatkant door de kleine laaddeur met typisch luikapje. De volle zakken werden dan naar de steenzolder gereden en vervolgens opgetrokken naar de luizolder waar het graan gekuist werd. Dan komt het terug naar de steenzolder waar het graan gemalen wordt. De twee voorste maalstoelen voor gewoon koren, wat door pijpen naar de maalvloer wordt gebracht. De achterste maalstoel staat naast de builder die het tarwe-gemaal via een elevator ontvangt en 5 soorten meel produceert. Naast de builder staat een cylindermolen voorzien van een grote houten trechter. Deze haverpletmolen werd gebouwd in 1883 en is van een zeldzaam type. Naast de muur op de wateras bevindt zich een houten wiel dat in rotatie werd gebracht en een reeks batterijen via een generator kon laden. Zo werd er voor verlichting gezorgd voor de molen en villa. Rond 1900 kon de molen ook draaien door een electrische motor.

Het 'herenhuis' is nu het vredegerecht.

Naast het molengebouw staat er ook nog een herenhuis. Deze voormalige villa "van de Weyer" werd tussen 1872 en 1877 gebouwd door Victor Roskam en Charles van de Weyer. Op 17 juni 2000 werd dit herenhuis door de provincie Vlaams-Brabant met een balie infotoerisme en diverse vergaderzalen officieel opengesteld voor het publiek. In de loop van mei 2004 verkocht de provincie het herenhuis echter aan de Regie der Gebouwen die er het vredegerecht van Landen zou huisvesten op 30 september 2004. De officiële opening van het vredegerechtgebouw (Molenbergstraat 2) gebeurde op 25 maart 2005.

Top


ARCHEOLOGISCH MUSEUM SINTE GITTER


Archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat op deze plek in de tweede helft van de 7de eeuw doden werden begraven. Professor J. Mertens vond hier in 1958-59 inderdaad twee Merovingische graven, waarvan de bijgiften - gespen en sieraden - in deze periode kunnen gesitueerd worden. Daarmee willen we echter niet gezegd hebben dat één van deze graven dat van Pepijn zou geweest zijn. De oudste teruggevonden sporen van een kapel - twee paalgaten - dateren vermoedelijk uit de 8ste eeuw. Mogelijk ging het hier om een houten kapel, opgericht ter nagedachtenis van Pepijn. Een eerste stenen kapel werd waarschijnlijk gebouwd op het einde van de 8ste of in de 9de eeuw. Het was een éénbeukig kerkje met een vierkantig koor dat in latere eeuwen verscheidene keren werd uitgebreid en verbouwd. In 1759 was de Sint-Gertrudiskerk echter zo bouwvallig geworden dat ze afgebroken werd. De fundamenten van de opeenvolgende koormuren werden in 1980-81 blootgelegd. Tijdens deze opgravingen werden ook verscheidene graven uit diverse perioden teruggevonden. De archeologische site werd gedeeltelijk overdekt zodat ze beschermd is tegen aftakeling (grondplan koorruïne)

Op Sinte-Gitter treffen we ten noorden van de kerkfundamenten ook een motte aan. Hoewel ze in de volksmond de Tombe van Pepijn wordt genoemd, heeft ze echter niets met hem te maken. Deze motte werd vermoedelijk opgeworpen in het begin van de 13de eeuw en bestond, zoals gebruikelijk, uit een opperhof en een neerhof. Ze is ongeveer 11m hoog en heeft een diameter van ongeveer 40m aan de basis en 15m aan de top. De resten van een ringgracht zijn nog zichtbaar op het terrein. Tweehonderd meter ten oosten van die motte is er nog een tweede heuveltje, de Hunsberg. De mogelijkheid bestaat dat deze motte een verdedigingsfunctie had ten overstaan van de eerste. Meestal is de oprichting van zo een dubbel motte het gevolg geweest van een erfdeling van het domein. Vóór de aanleg van de motten bestond op Sinte Gitter in de late 11de eeuw of in de 12de eeuw een zogenoemde vlaktenederzetting die later beschermd werd door een gracht van 4m diepte en 10m breedte. Met de uitgegraven aarde was een wal opgericht, die misschien wel voorzien was van een houten palissade. Rond de Sint-Gertrudiskerk en de motten ontwikkelde zich de Landense woonkern. Maar die zou ontvolken (deserted village) nadat de Brabantse hertog Hendrik I (1190-1235) een nieuwe stad had gesticht, een tweetal kilometer oostwaarts van de Ouderstad.  

Top


NATUURRESERVAAT DE BEEMDEN


De Beemden omvat een recreatiedomein en een natuurgebied. Met ongeveer 7 ha is dit natuurgebied het grootste van Landen. Het is gelegen dichtbij het centrum van Landen, in de vallei van de Zeype en de Molenbeek en eigendom van de stad Landen, die het beheer ervan toevertrouwde aan de VZW Natuurreservaten.

Het gebied bestond oorspronkelijk uit hooi- en graasweiden, waarop de vroegere eigenaar vijvers liet uitgraven. De natuur kon zijn gang gaan en maakte het ontstaan mogelijk van 6 biotopen op een relatief kleine oppervlakte. Door maaien wordt het oorspronkelijk hooiland hersteld in de canadaweide. De vroegere canadapopulieren zijn bijna verdwenen. Russen (Juncus) en zeggen (Carex) overheersen nu; maar ook leverkruid (Eupatorium cannabinum), moerasspirea (Filipendula ulmaria), valeriaan (Valeriana repens), smeerwortel (Symphytum officinale) en harig wilgeroosje (Epilobium hirsutum) komen er voor. In de lente bepalen de oude meidoornhaag (Crataegus laevigata) en de bloei van dotterbloem (Caltha palustris), slanke sleutelbloem (Primula eliator), echte koekoeksbloem (Lychnis floscuculi) en pinksterbloem (Cardamine pratensis) het uitzicht.

 

Tussen de vijvers ontstonden spontaan kleine wilgenbosjes, waar insecten hun eitjes afzetten en vogels, o.a. spechten hun nesten maken. Ook de wielewaal komt hier jaarlijks zijn kroost grootbrengen. Het relatief zuivere grondwater in de vijvers laat een zeer gevarieerd waterleven toe gaande van de grote geelgerande watertor tot libellen, vissen en de tropisch ogende ijsvogel. Wilde eend, waterhoen en meerkoet bouwen hier hun nesten, terwijl de blauwe reiger probeert een visje te verschalken.

Het elzenbroekbosje herbergt heel wat vogels. Het is ook de kraamkamer van de bruine en groene kikker en de alpenwatersalamander.

De verlaten stortplaats steekt zo'n 2 meter boven de omgeving uit. Daardoor komen hier, naast de verschillende grassoorten, ook planten voor die zich thuis voelen in een droge, kalkrijke omgeving. Opvallend zijn o.a. de hokjespeul (Astragalus glycyhyllos), het vijfvingerkruid (Potentilla reptans) en de wilde marjolein (Origanum vulgare). Hier kan men in de zomer talrijke soorten dagvlinders waarnemen. Vanaf dit opgehoopte terrein heeft men een goed uitzicht op het rietveld, het broedgebied van de kleine karekiet, de rietzanger, de rietgors en nog vele andere moerasvogels. In de Beemden kunnen verschillende soorten vogels die elders in Haspengouw verdwenen zijn zich nog handhaven en verspreiden. Dichtbij het centrum van Landen gelegen, is het ook een geliefd wandelgebied voor natuurliefhebbers en mensen die in de stilte van de vogelgeluiden even tot rust willen komen. Het gebied dat vrij toegankelijk is, wordt doorkruist door 2 gemarkeerde wandelingen van 2 en 1 uur.

Vanuit het natuurgebied is ook het recreatiedomein bereikbaar. 

Top


LANDENSE FIETSROUTE


Voor de fervente of occasionele fietsers is er de Landense Fietsroute. Deze bewegwijzerde route is 45 km lang en doorkruist alle 14 deelgemeenten van Landen. Langs rustige, meestal zelfs verkavelingswegen wordt de fietser langs de meest interessante bezienswaardigheden van elke deelgemeente geleid. De route vertrekt aan het Provinciaal Trefcentrum Rufferdinge en komt daar ook weer toe. De route is zowel interessant voor weetgierigen als voor gezinnen die er een ontspannen uitstap van willen maken. In een folder boordevol foto's, wordt niet alleen de route beschreven, maar vindt u ook de nodige toelichtingen.

Top


WANDELPADEN


Om te beginnen is er de Wilgenroute. Deze bewegwijzerde wandeling verbindt het recreatie- en natuurgebied De Beemden via hoofdzakelijk wandelpaden met de archeologische site Sinte Gitter.

Daarnaast zijn er nog vier bewegwijzerde wandelroutes, die beschreven worden in de brochure Op stap in Vlaams-Brabant - 6 Wandelingen in Vlaams-Brabants Haspengouw. Al deze wandelingen zijn rondwandelingen, wat betekent dat begin- en eindpunt hetzelfde zijn. Bovendien zijn alle wandelroutes bewegwijzerd met houten palen met schuine kop in rode kleur.

De eerste wandeling is de Pepijnwandeling. Deze wandeling vertrekt aan de archeologische site Sinte-Gitter, en loopt over een lengte van 8,5 km langs betonwegjes en veldwegen over Overwinden en langs de taalgrens naar Waasmont toe, om terug te eindigen in Landen.

De tweede wandeling is de Zevenbronnenwandeling. De 9,5 km situeren zich vooral langs betonwegjes, maar ook langs enkele straten. De wandeling vertrekt en komt toe aan de Sint-Jan de Doperkerk van Walsbets. De Zevenbronnen is een brongebied. Dit valleitje bevindt zich op de grens tussen Montenaken en Wezeren. De wandeling zelf situeert zich vooral rond dit valleitje en loopt van Walsbets, naar Wezeren over Walshoutem en zo terug naar Walsbets.

De Laarwandeling is de derde wandelroute in dit rijtje. Het vertrek- en aankomstpunt van deze 12 km lange wandeling ligt aan het station van Ezemaal. De route gaat naar Laar, Overwinden en zo langs de taalgrens en de grens met Neerheylissem terug naar Ezemaal. De wandeling volgt voor een groot gedeelte de Getevallei.

De Panbruggewandeling sluit het rijtje. 10,5 km beton- en veldwegjes staan de moedige wandelaar te wachten. De wandeling vertrekt aan de F. Istasstraat in Neerlanden. De wandeling leidt ons door velden en plantages richting Orsmaal en Neerhespen. Op de verkavelingsweg van Neerhespen naar Neerlanden toe krijgt de wandelaar een prachtig panorama te aanschouwen.

Top


HUIFKARTOCHTEN



Voor wie liever zelf geen inspanningen levert, maar toch van de omgeving wil genieten, staan twee huifkarren, getrokken door echte Brabantse trekpaarden, ter beschikking. Tegen een zacht prijsje maken deze met u een rondrit in het mooie Hagelandse-Haspengouwse landschap.

Maar hoe iemand zich ook verplaatsen wil, steeds zal hij getroffen worden door de rijkdom van het landschappelijk patrimonium: de betoverende kleuren- en vormenrijkdom van de bloeiende akkers, de schilderachtige en kronkelende beekvalleien, de begroeide Romeinse tumuli en middeleeuwse motten of de eenzame koepelbosjes in het open landschap.

HUIFKARTOCHTEN DOOR LANDEN

Voor max. 30 personen staan twee huifkarren met een menner ter beschikking om samen een halve dag door het Haspengouwse landschap te trekken. Er zijn VIER uitgestippelde routes:

Prijs per kar: 75 €

Top


HOEVETOERISME


Wie wat langer wil blijven kan dat ook. Sinds enige tijd kan men zowel in de Kasteelhoeve te Wange, als in de Koningsmolen te Eliksem aan hoevetoerisme doen. Als ontspanning voor stadsgezinnen met een drukke agenda ten zeerste aan te raden. Rust en kalmte is verzekerd, en op zo'n typisch vierkanthoeve valt wel steeds iets te beleven. Bovendien kan dit verblijf gekoppeld worden aan het bezoeken van de voornoemde bezienswaardigheden.

Top


KERSTSTAL VAN WAASMONT


 

Tijdens de kerst- en eindejaarsperiode zou men zeker een bezoek moeten brengen aan de unieke kerststal in de Sint-Pancratiuskerk te Waasmont. De bezoeker is er getuige van een initiatief dat uitgroeide tot een meesterlijk tafereel. Maar ook in de kerkjes van Walsbets en Wezeren is er tijdens die dagen een mooie kerststal te bezichtigen.

Top

 


GELEIDE BEZOEKEN


KORTE BEZOEKEN 

Prijs per rondleiding: 17€  (tenzij anders vermeld)

HALVE DAG PROGRAMMA

Prijs: 60 € (vergoeding gids)

Dit halvedagprogramma kan ook voor de namiddag gereserveerd worden. Indien gewenst kan er een maaltijd besteld worden; voor het middag- en/of avondmaal kan een keuze gemaakt worden uit verschillende menu's.

Top


STREEKPRODUCTEN


En zoals elke stad of gemeente die zichzelf respecteert, biedt ook Landen u een aantal streekproducten aan. We hebben het hier vooral over de echte Landense Graanjenever, over de Geertenminne (een rode of witte likeur naar keuze) en over het Landens Dretske (citroenjenever). Niet alleen de drank kan gekocht worden, maar ook de bijhorende glaasjes. Niet alcoholisch, maar zeker even lekker is het natuurzuiver appelsap van het fruitverwerkend bedrijf Fructus.

Maar ook de heerlijke Kaastaart en de lekkere Pepijntaart kunnen tot de plaatselijke gastronomie gerekend worden, en zijn zeker het proeven waard.

Bij de slagerij Peeters kan je Luikse pens en paté met landense graanjenever aankopen. Zij beschikken ook over verschillende streekproducten uit het "Hagelands Hoekje" zoals honing, confituur...

Top


INFORMATIE


Informatie en brochures vindt u op de onderstaande adressen:

Bezoekerscentrum Rufferdinge - TOERISTISCHE DIENST VAN DE STAD LANDEN  - Molenberg 2 - 3400 LANDEN - Tel. 011/88.34.68 (van 9 tot 16u30, met uitzondering van maandagvoormiddag). Gelieve hier te reserveren voor bezoeken en huifkartochten. Verantwoordelijke: An Sevenants.
E-mail: ghk.landen@tijd.com

Anita Lecocq (l) en An Sevenants (r)

Top


VARIA


VVV-Hagelandstreek: VVV voor het Hageland en Brabants Haspengouw

La traversine

Publicaties

Top